Wildkamperen in Duitsland

🌲 Wat is wildkamperen?

🌲 Mag je in Duitsland wildkamperen?

🌲 Welke regels zijn er in de verschillende deelstaten?

🌲 Waar moet ik bij het wildkamperen op letten?

🌲 Wat moet ik meenemen als ik ga wildkamperen?

🌲 Welke alternatieven zijn er?

Wildkamperen is het overnachten in een tent, auto, busje of camper in de vrije natuur of op openbare plekken, buiten de bestaande campings. Het overnachten in de open lucht zonder tent of camper noemen we bivakkeren. Deze vorm van overnachten is vooral geliefd onder wandelaars en fietsers die op langere routes onderweg zijn. Er is ook een verschil tussen schuilen en kamperen. Een korte pauze in de natuur is meestal toegestaan. Je mag op de meeste plekken bijvoorbeeld schuilen voor wind en regen. Maar de grens tussen een (uitgebreide) pauze en wildkamperen is niet altijd duidelijk. Voor de autoriteiten is het vaak moeilijk in te schatten of iemand in zijn of haar auto heeft overnacht, of dat de auto ‘s ochtends op een parkeerplek is neergezet voor een rustpauze.

© roadsurfer GmbH / Lins Yas

Over het algemeen mag je in Duitsland niet wildkamperen. Je mag de natuur betreden en er (overdag) tijd besteden, maar de natuurbeschermingswetten geven geen uitdrukkelijke toestemming om in de natuur te overnachten. Een absolute no-go is het overnachten in beschermde natuurgebieden of op privéterrein. Word je hier betrapt, dan kun je een fikse boete verwachten. Wel heb je de mogelijkheid om met toestemming van de betreffende autoriteiten, de bosbeheerder of de eigenaar van het grondstuk in de natuur te overnachten. Vraag je het vriendelijk, dan heb je een grote kans dat een boer je een nachtje op zijn erf laat slapen. Heb je geen zin om lang op zoek te gaan naar een kampeerplek? Dan raden we je roadsurfer spots aan. Hier vind je talloze prachtige kampeerplekken. Weet je niet zeker of je ergens mag kamperen? Vraag het na en lees de borden. Of boek gelijk een spot.

Bekijk de roadsurfer spots

© roadsurfer GmbH / Daniel Reuber

De regels en wetten rondom wildkamperen in Duitsland verschillen per deelstaat. Voor kampeerders met een camper of caravan wordt het moeilijk om een plek te vinden waar wildkamperen is toegestaan. Wandelaars die alleen met een slaapzak en tent op pad zijn hebben in sommige deelstaten meer kans om een legale wildkampeerplek te vinden. Wij hebben een overzicht gemaakt van de regels per deelstaat, en vertellen je waar je mag wildkamperen, en onder welke voorwaarden.

• Beieren: Het zou zo mooi zijn – wildkamperen in de Alpen… helaas is Beieren een van de strengste deelstaten op het gebied van wildkamperen. Volgens de Beierse natuurbeschermingswet mag je de natuur vrij betreden, maar is het opzetten van een tent of het parkeren van een camper verboden. Ook barbecueën en het maken van open vuur zijn verboden. Illegaal kamperen in beschermde natuurgebieden, zoals nationale parken, kan een duur grapje worden: als je betrapt wordt kun je rekenen op een boete van maximaal € 2.500. Wel heb je de mogelijkheid om met toestemming van de autoriteiten of de grondbezitter te kamperen in de vrije natuur. En er zijn een aantal andere uitzonderingen, waardoor je tijdens je vakantie in Beieren toch kunt wildkamperen. In het noorden van Beieren, in de Spessart, vind je wildkampeerplekken die je voor € 10 per nacht kunt boeken. Ook in het Franken- en Steigerwald en in het Altmühltal zijn aangewezen wildkampeerplekken, waar je één of twee nachten legaal in de wildernis kunt overnachten.
• Baden-Württemberg: Wildkamperen is in Baden-Württemberg bij wet verboden. Ook landbouwgrond mag je niet betreden. Wel zijn er in het Zwarte Woud zes overnachtingsplekken waar je van mei tot oktober legaal mag kamperen.
• Berlijn: In Berlijn zijn de regels vergelijkbaar. Je kunt gerust tijd besteden in de vrije natuur, maar overnachten en vuur maken zijn verboden. Je kunt natuurlijk wel proberen de eigenaar van het grondstuk of de autoriteiten om toestemming te vragen.
• Brandenburg: In Brandenburg hebben wildkampeerders iets meer geluk – als ze alleen met een tent op pad zijn. Hier mogen wandelaars, ruiters en watersporters één nacht hun tent in de vrije natuur opzetten. Let op: op privéterrein is wildkamperen wel verboden. Ook zijn de boetes hier een stuk lager dan in Beieren: bij een illegale overnachting dreigt een boete van maximaal € 100.
• Bremen: In de kleinste deelstaat van Duitsland is de vraag of je mag wildkamperen eigenlijk niet relevant. Bremen is een stadstaat met weinig natuur, waardoor er weinig plekken zijn waar je zou kunnen wildkamperen. Daarom staat er hier in de wet ook niks over wildkamperen.
• Hamburg: In Hamburg heb je volgens de wet toestemming nodig van zowel de grondbezitter als de autoriteiten om in de vrije natuur te mogen overnachten. Heb je toestemming van de grondbezitter? Zelfs dan kunnen de autoriteiten het wildkamperen nog verbieden. Bij overtreding kun je een boete van € 25 tot maximaal € 2.500 verwachten.
• Hessen: Ook in Hessen mag je niet wildkamperen, behalve met uitdrukkelijke toestemming van de grondbezitter.
• Mecklenburg-Voorpommeren: In Mecklenburg-Voorpommeren hebben avonturiers zonder gemotoriseerd voertuig wat meer mogelijkheden om te wildkamperen. Volgens de wet mogen wandelaars voor één nacht hun tent in de vrije natuur opzetten (met een camper of caravan mag dit niet). Uitzondering daarop zijn nationale parken, beschermde natuurgebieden en privé grondstukken. In de bossen is kamperen zonder toestemming van de eigenaar verboden. Bij een overtreding kun je een boete van € 100 verwachten.
• Nedersaksen: Ook in Nedersaksen is wildkamperen zonder toestemming van de grondbezitter bij wet verboden. Bij overtreding kun je een boete van € 10 tot 250 verwachten.
• Noordrijn-Westfalen: Wildkamperen is in Noordrijn-Westfalen bij wet verboden en bij een overtreding kun je rekenen op boetes van € 5 tot € 80 per dag. Wel kun je – zonder je camper of caravan – in de Eifel legaal in de natuur onder de sterrenhemel slapen, in het natuurpark Hohes Venn-Eifel. Voor € 10 per nacht kunnen wandelaars hier overnachten.
• Rijnland-Palts: Net als in de meeste andere deelstaten is wildkamperen in Rijnland-Palts alleen toegestaan met toestemming van de grondbezitter. Bij overtreding kun je een boete van € 8 tot € 103 per nacht verwachten. Wandelaars en andere kampeerders zonder gemotoriseerd voertuig kunnen in de Hunsrück (langs de Soonwaldsteig) of in het Pfälzerwald (rond Kaiserslautern en Landau) voor € 10 per nacht op een van de Trekkingcamps overnachten. Parkeer je camper dus aan de rand van de bossen en ontdek de omgeving te voet.
• Saarland: Volgens de wet mag je in Saarland niet wildkamperen zonder toestemming van de grondbezitter.
• Saksen: In Saksen zijn de regels voor wildkamperen hetzelfde als in veel andere deelstaten. Maar ook hier is er een lichtpuntje voor iedereen die wel eens heeft gedroomd van wildkamperen in de Sächsischen Schweiz of het Elbsandsteingebergte. Parkeer de camper buiten het beschermde natuurgebied, en ga wandelend op pad om romantisch onder de sterrenhemel te slapen. In het Elbsandsteingebergte kan dat voor € 5 met de tent. In de Sächsische Schweiz kun je in zogenaamde Boofen overnachten. Dat zijn overhangende rotsen, waaronder je met je matje en slaapzak mag bivakkeren.
• Saksen-Anhalt: Ook in Saksen-Anhalt heb je uitdrukkelijke toestemming nodig om te mogen wildkamperen.
• Sleeswijk-Holstein: Kamperen in de vrije natuur met een camper of caravan mag hier alleen met toestemming. Het initiatief ‘Wildes Schleswig-Holstein’ biedt op verschillende plekken in de deelstaat kosteloze kampeerplaatsen aan voor wandelaars en fietsers. En laat het nou net zo zijn dat je bij roadsurfer een fietsendrager kunt boeken! Zo kun je flexibel de natuur van Sleeswijk-Holstein kunt ontdekken!
• Thüringen: Zonder toestemming van de grondbezitter of de autoriteiten is wildkamperen helaas ook in Thüringen verboden. Bij overtreding kun je rekenen op boetes van € 10 tot 100 per nacht.

© roadsurfer GmbH / Stefanie Amm

Ongeacht welke wetten er gelden, zijn er een aantal regels waar je altijd rekening mee moet houden als je op avontuur gaat in de wildernis. Waar een camping kan werken met huisregels, moeten kampeerders in de vrije natuur hun eigen verantwoordelijkheid nemen om de natuur te beschermen. Houd je aan onderstaande regels, want zo verklein je de kans dat er in de toekomst nog meer beperkingen aan wildkampeerders worden opgelegd én ondersteun je het duurzame behoud van de natuur:

• Breng de natuur niet in gevaar: Laat geen afval, glazen flessen of sigarettenpeuken liggen. Laat alsjeblieft ook geen etensresten achter, en loos geen vies water. Zelfs biologisch afval kan voor problemen zorgen in de vrije natuur. Je kunt ook nog een stapje extra zetten: als je nog ruimte hebt, neem dan ook het afval van vreemden mee. Want vervuilde kampeerplekken zijn niet alleen respectloos en slecht voor de natuur, maar het is ook de reden dat wildkamperen in Duitsland niet is toegestaan. Let er ook op dat je met je camper op wegen blijft waar je de natuur niet verstoort.
• Verstoor de natuur niet: Door herrie, harde muziek en vuur verstoor je het evenwicht van de natuur en verjaag je de dieren die hier wonen. Jouw gedrag kan het hele ecosysteem in de war brengen.
• Laat geen sporen achter: Zorg dat je kampeerplek er bij vertrek uit ziet alsof je er nooit bent geweest. Dat is goed voor de natuur, en fijn voor de natuurliefhebbers die na jou komen.
• Maak geen vuur: Een uit de hand gelopen kampvuur kan een bosbrand veroorzaken. Daarnaast kan vuur de bodem beschadigen en de rook de dierenwereld verstoren. Ook laat een kampvuur meestal zichtbare sporen achter, die je niet kunt opruimen. Een beter alternatief is koken op een gasstel.
• Vermijd beschermde gebieden: Er is een reden dat er in nationale parken en beschermde natuurgebieden strengere regels gelden. Vaak zijn dit bijzonder kwetsbare ecosystemen, die we goed moeten beschermen.
• Vermijd landbouwgrond: Kampeer alsjeblieft niet op landbouwgrond, zoals akkers en velden. Daarmee verstoor je de oogst van een boer. Ook is dit meestal privéterrein. Blijf ook weg uit jachtgebieden. Aan de ene kant kan het voor jezelf gevaarlijk zijn om hier te verblijven, en anderzijds verjaag je de dieren ook uit het bos.
• Ga niet met een te grote groep: Ga niet met je 20 beste vrienden wildkamperen. Want met een grote groep is het lastig om de natuur niet te verstoren, en je aan bovenstaande regels te houden.

Het is een heerlijk gevoel om ver weg van de bewoonde wereld en kilometers van het volgende dorp te zijn. Als je gaat wildkamperen moet je wel goed nadenken over wat je allemaal mee moet nemen. Deze dingen moeten zeker op je paklijst staan:

• Hoofdlamp: Ver weg van lichtvervuiling zoals straatlantaarns, reclameborden, verkeer en gebouwen wacht een adembenemend heldere sterrenhemel op je. Maar het zal je verbazen hoe donker het opeens om je heen is. Zorg dus dat je ‘s avonds en ‘s nachts altijd een hoofdlamp voor het grijpen hebt. Die helpt je bij het koken, oriënteren en opruimen.
• Powerbank: Tijdens het wildkamperen wil je natuurlijk helemaal niet op je smartphone kijken. Toch is het handig om een opgeladen telefoon bij je te hebben. Bijvoorbeeld voor het geval dat je autopech krijgt, om je geliefden een welterusten te wensen of omdat je het gewoon niet kunt laten om een foto op Instagram te plaatsen. Op een camping kun je snel naar de receptie lopen om je telefoon op te laden, maar dat is in de vrije natuur natuurlijk iets moeilijker. Neem dus een powerbank mee, zodat je je telefoon altijd kunt opladen. De roadsurfers onder ons hebben geluk, want in alle roadsurfer campermodellen vind je 12v stopcontacten.
• Vuilniszakken: Een vuilniszak is misschien wel een van de belangrijkste dingen die je nodig hebt tijdens het kamperen. Toch vergeten veel mensen er een mee te nemen, en onderschatten we vaak hoeveel afval het koken van een simpele maaltijd veroorzaakt. Let er op dat je na een verblijf in de natuur al je afval weer meeneemt in de camper.
• Warme kleding: Het zal je verbazen hoe snel de lucht en de grond buiten de steden afkoelt. Vooral aan het water en in de bossen worden bezoekers vaak verrast door de kou, die na het invallen van het donker als een deken over de natuur neerdaalt. Neem dus genoeg warme kleren mee. Het liefst ook een extra setje zodat je ‘s avonds niet in je klamme kleding van overdag zit. Nog een roadsurfer bonus: de campers hebben allemaal een verwarming en ramen die die warmte binnen houden. Zo blijf je ook tijdens het kamperen in de herfst ‘s nachts heerlijk warm.
• Genoeg te eten en genoeg drinkwater: Neem voor elk tripje in de natuur altijd genoeg te eten en drinken mee. Avontuur maakt hongerig, en je hebt niet altijd het geluk om een weide omringd door bramenstruiken te vinden.
• Landkaarten/offline kaarten: Zo ver als je kan kijken is het groen. Wat een plaatje. Maar je raakt ook snel gedesoriënteerd. En in Duitsland komt het helaas vaak voor dat je buiten de dorpen geen mobiel bereik hebt. Het is dus de moeite waard om een ouderwetse landkaart mee te nemen, of voordat je op pad gaat de kaart op je telefoon te downloaden, zodat je hem ook zonder mobiel bereik kunt zien.

© roadsurfer GmbH / Aldo Heubel

Geen zin om urenlange op zoek te moeten naar een kampeerplaats, rond te vragen in het dorp en ben je bang dat je misschien een verbodsbord over het hoofd ziet? Geen zorgen, er zijn genoeg alternatieven die een gulden middenweg bieden. Je hoeft echt niet op een dertien-in-een-dozijn camping tussen de seizoenskampeerders een wedstrijdje uit te vechten om de mooist ingerichte camper. Veel kleinere campings midden in de natuur combineren avontuur met eenvoudige faciliteiten, zoals toiletten en afvalcontainers.

Een keer wat anders? Kijk dan eens bij roadsurfer spots. Op dit platform kunnen particulieren met een fijn plekje in de natuur hun stek tegen een klein bedrag verhuren aan kampeerders. Zo kun je kamperen onder de sterrenhemel, weg van de massa’s caravans, zonder je zorgen te hoeven maken over of het wel is toegestaan.

Wildkamperen in Europa

► Wildkamperen in België

► Wildkamperen in Nederland

► Wildkamperen in Oostenrijk

► Wildkamperen in Slovenië